Thuis naar school

Zal deze periode in de geschiedenisboeken terechtkomen? In 2020 jongens, gingen zelfs de scholen dicht. Vanwege een virus dat we met elkaar niet vertrouwden en dat voor veel slachtoffers zorgde. We gingen thuis naar school. Voor sommigen was het vreselijk, anderen vonden het heerlijk. Over die laatsten gaat dit blogje.

En er was rust

Als ik naar de prikkelgevoelige leerlingen om mij heen kijk dan merk ik dat ze tot rust komen. Een normale schooldag staat vol onzekerheden en prikkels. Er zijn veel kinderen die last hebben van de luchtjes van andere leerlingen. Als ze al niet last hebben van het geduw en getrek in de gang zullen ze zich misschien geen raad weten op het schoolplein als alle andere leerlingen lekker spelen, weten zij niet goed wat te doen met deze vrije tijd. Geen juffen en meesters die ineens iets gaan uitleggen terwijl je net eindelijk gefocust bent op je werk. Geen rood lichtje van de co2 meter die je in de gaten moet houden.
Ook van de snelle denkers hoor ik blijde geluiden. Ze hoeven niet te wachten tot de instructie klaar is maar kunnen direct aan de slag.

Wat een vrijheid als het huiswerk eenmaal gedaan is. Heerlijk spelen en bewegen zoals je het zelf fijn vindt.
En wat een herkening bij die ouders die ook zeggen: ons kind is weer rustig en vrolijk als voordat het naar school moest.

Leerzame periode voor ouders

Via Instagram begrijp ik dat veel ouders van snelle en prikkelgevoelige kinderen deze tijd als zeer leerzaam ervaren. Omdat ze nu van dichtbij meemaken hoe hun kinderen aan het werk zijn. Het kan natuurlijk zijn dat kinderen met autisme het lastig vinden om in een thuissituatie aan het werk te gaan. Het is lastig om gedrag dat in de ene situatie hoort ineens te koppelen aan een nieuwe situatie waarbij er andere poppetjes meespelen. Dus niet alle conclusies van ouders zullen helemaal de juiste zijn. Maar dan nog, is het goed om eens mee te maken wat je kind meemaakt op school. Misschien herken je deze dingen:

• Tijdens zelfstandig werken via onlineprogramma’s is het lastig om het nut in te zien van steeds dezelfde sommen die je wel moet maken. Als je stopt, kan je overnieuw beginnen.
• Instructies kloppen vaak niet. Als in het werkrooster staat ‘maken oefenen woorden’ en in het programma staat ‘woorden oefenen’ dan is dat een reden om niets te doen.
• Tijdens een online videoles stellen kinderen allerlei vragen over huiswerk terwijl jouw kind niet eens gemerkt heeft dat iets nog niet uitgelegd was.
• Methodes zijn niet zo geschikt voor top-down denkers. Het lijkt alsof je van alles over de kermis aan het leren bent bijvoorbeeld vanwege het thema ‘draaien’. Maar het thema is eigenlijk ‘bijvoeglijk naamwoorden en gezegde en leestekens’.
• Vijf dagen achter elkaar ongeveer dezelfde erbij en eraf sommen maken. Heel frustrerend. 8-6= staat gezellig boven 8-2=, hoe nutteloos voelt dat.
• Iedereen gaat er van uit dat het erg is om niet naar school te kunnen. Terwijl het voor jouw kind juist heel fijn is. Dit levert weer een nieuw gevoel van eenzaamheid en bijzonder zijn op.
• Het is ook de norm dat je het jammer vindt dat schoolreisjes en – kampen niet doorgaan. Maar wat scheelt het een hoop onzekerheid en angst als ze niet doorgaan.

Deze lijst kunnen we misschien nog wel veel groter maken.

Altijd thuis naar school

Wie weet is het over een paar jaar heel normaal om niet meer naar school te gaan. Misschien zijn er tegen die tijd alleen facultatieve lessen. En wie weet houden leerlingen zelf hun leerdoelen in de gaten. En als ze alle doelen afgevinkt hebben kun je ze inwisselen voor een diploma. Misschien mogen leerlingen wel kiezen of ze lessen fysiek of online bijwonen.
Misschien hebben we dan wel gezien dat je leerlingen ook in het basisonderwijs beter op denkvermogen kunt indelen in plaats van op leeftijd. Kleine heterogene groepen die onderling verbonden zijn door dezelfde mate van nieuwsgierigheid en zelfstandigheid.

Veel kinderen zouden het liefst elke dag thuis naar school gaan. Maar dat zou best raar zijn. Het zou toch mogelijk moeten zijn dat er voor alle kinderen een fijne plek op school kan zijn? Een plek waar ze op hun eigen tempo aan de slag kunnen gaan. Een plek waar alle begrip is voor het omzeilen en tijdelijk ontvluchten van een teveel aan prikkels.

Blijvende mogelijkheden

Maar wat zou het al fijn zijn als leerlingen die nu thuiszitter zijn of met veel moeite naar school gaan, de gelegenheid krijgen om op hun manier les te blijven krijgen. Niet per se echt thuis naar school. Misschien in een kleine ruimte op school de les of gedeelten van de lessen via video bijwonen.

Ik moet denken aan zo’n 12 jaar geleden, denk ik. Toen was net de voorloper van het huidige Klassecontact uitgevonden. Een ernstig zieke leerling kon via de camera meekijken in de klas. Ze kon vanuit huis de camera draaien en zo ook de leerlingen bekijken die aan het woord waren. Ze kon zelfs spieken en afkijken. En het belangrijkste was dat de leerlingen zich met elkaar verbonden bleven voelen.
Daar moest ik de laatste tijd steeds aan denken als ik weer las over kinderen die vanwege overprikkeling thuis naar school gaan. Omdat het echt niet lukt op een gewone school, maar dat een bijzondere school ook niet lukt.

Als leerlingbegeleider in het voortgezet onderwijs zie ik nog wel wat noodoplossingen die hopelijk overblijven uit deze coronatijd:

• Duidelijke studiewijzers met duidelijke lesdoelen en opdrachten
• Lesprogramma’s met de minimale lesinhoud voor langdurig zieke leerlingen en leerlingen die juist meer aan kunnen. (huh, ja, dan blijft er tijd over om ander werk te doen)
• Korte instructiemomenten nadat het huiswerk gemaakt is
• Facultatieve lessen

Welke nieuwe kansen zie jij voor prikkelgevoelige en snel denkende leerlingen?

Hier kan je lezen waarom school onveilig wordt ervaren door leerlingen met autisme.